Η πρωτοβουλία της εφημερίδας "Το Βήμα" να προσφέρει τα αλφαβητάρια-αναγνωστικά των τάξεων του δημοτικού στην κυριακάτικη έκδοσή της, κέρδισε από την πρώτη κιόλας μέρα κυκλοφορίας, το αναγνωστικό κοινό. Φίλοι του βιβλίου
όλων των ηλικιών προμηθεύτηκαν τα εν λόγω αναγνωστικά προκειμένου να θυμηθούν τα πρώτα σχολικά τους χρόνια ή να έρθουν σε επαφή με προηγουμένων δεκαετιών σχολικά βιβλία. Κάθε ένα από αυτά είχε την δική του ιστορία στην εκπαιδευτική κοινότητα, αλλά, με πλήρη σεβασμό προς όλα εκείνο που μου προκαλεί ζωηρό ενδιαφέρον και αμέριστη αγάπη είναι το αναγνωστικό "Τα ψηλά βουνά". Ένα έργο το οποίο άφησε το αποτύπωμα του στο λογοτεχνικό και εκπαιδευτικό χώρο για τέσσερις περίπου δεκαετίες (με ενδιάμεσα χρονικά κενά λόγω των εκάστοτε εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων), αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους αναγνώστες παλαιοτέρων γενεών για την απλότητα και την γλαφυρότητά του και επαινέθηκε από γνωστούς λογοτέχνες για την γλωσσική του ζωντάνια και την πρωτοποριακή για την εποχή προώθηση ιδεωδών.
Η γνωστή, σε γενικές γραμμές, ιστορία αναφέρεται στην απόφαση 26 παιδιών να περάσουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές στα βουνά της Ευρυτανίας, με την συγκατάθεση των γονιών τους, και στις περιπέτειές τους εκεί. Η πληθώρα εικόνων και η απλή δημοτική γραφή του συγγραφέα προκαλούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη και του δίνουν εξ΄αρχής μια διάθεση να αποτελέσει ήρωα της ιστορίας θέτοντας τον εαυτό του νοερά ως ένα ακόμα μέλος της παιδικής αυτής ομάδας. Μέσα στην αγκαλιά της φύσης οι μικροί ήρωες μαθαίνουν να ζουν αρμονικά και να συνεργάζονται για το όφελος της μικρής τους κοινότητας ενώ η επαφή τους με ανθρώπους του βουνού δείχνει άλλοτε με εύθυμη και άλλοτε με σκεπτική διάθεση την δυσκολία της ορεινής επιβίωσης ταυτόχρονα δε και την ομορφιά αυτής. Οι Βλάχοι κτηνοτρόφοι από την μια, οι ξυλοκόποι, οι δασοφύλακες και οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών από την άλλη παίζουν καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας καθώς γίνονται οι "δάσκαλοι" των παιδιών σε θέματα σχετικά με την διαβίωση στο βουνό, αφού μέσα από την συχνή επαφή μαζί τους μαθαίνουν την αξία της φύσης και την ανάγκη προστασίας της. Παράλληλα η παρουσία τους στις εκδηλώσεις κοινωνικού βίου της νομαδικής ζωής των Βλάχων δίνει την αφορμή στον αναγνώστη να μάθει κάποια στοιχεία σχετικά με τον τρόπο ζωής των, αλλά και τα ήθη και έθιμα αυτών. Από την πλευρά τους τα παιδιά δείχνουν την χρηστικότητά τους καθώς, βοηθούν με την χειρονακτική εργασία τους στην διατήρηση και στην διάνοιξη μονοπατιών και αναλαμβάνουν το ρόλο του δασοφύλακα όποτε υπάρχουν παράνομοι υλοτόμοι. Αυτό που εμμέσως επικροτεί ο συγγραφέας είναι η πρωτοβουλία όλων σχεδόν των παιδιών να γίνουν οι δάσκαλοι του Λάμπρου, ενός μικρού τσελιγκόπουλου του οποίου η λαχτάρα να μάθει ανάγνωση και γραφή το οδηγούν στο τέλος της ιστορίας να πάρει μια απόφαση, που με την συγκατάθεση του παππού του, γέρο-Θανάση, θα αλλάξει την ζωή του.
Εκείνο όμως που πρέπει άμεσα να αντιληφθεί ο αναγνώστης είναι πως ο καταμερισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων γίνεται ευθύς αναγκαίος για τα παιδιά γεγονός που οδηγεί στην γέννηση και την καλλιέργεια της συνεργασίας, του ομαδικού πνεύματος, του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης. Η αγάπη για την φύση αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της ιστορίας μιας και όλες οι εικόνες του έργου προκαλούν μια γοητεία για κάθε στοιχείο χωριστά. Βουνά, λόγγοι, χαράδρες, ποτάμια, μικρές λίμνες, δέντρα και θάμνοι συνθέτουν ένα σκηνικό που μαγεύει ήρωες και αναγνώστη κάνοντας την αναχώρηση από τον χώρο αδύνατη και συναισθηματικά φορτισμένη. Από τη αρχή ως το τέλος του το έργο διαπνέεται από την θέληση του Παπαντωνίου να εμφυσήσει στους μικρούς κυρίως, αναγνώστες την αξία ύπαρξης των παραπάνω κοινωνικών και ατομικών ιδεωδών με τα οποία πρέπει να γαλουχείται ένα παιδί αλλά ταυτοχρόνως και την αξία της μόρφωσης. Από την μια έχουμε την παρουσία θρύλων και δεισυδαιμονίων, στοιχείων που είναι ριζωμένα στην συνείδηση των απλών ανθρώπων που ζούνε στα ορεινά χωριά της Ρούμελης και δίνουν στα ανεξήγητα γι αυτούς πράγματα μια μεταφυσική διάσταση. Από την άλλη έχουμε την εξήγηση των "φαινομένων" αυτών μέσα από τις περιπέτειες των παιδιών που ο ίδιος ο συγγραφέας αποκαλύπτει με απλό τρόπο προκειμένου να δείξει πως τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο αντιμετωπίζουν κάθε περιστατικό με λογική και χωρίς προλήψεις.
Τίθεται λοιπόν στην ευχέρεια του κάθε αναγνώστη να έρθει σε επαφή με ένα έργο το οποίο θέλγει αλλά και υμνεί την αξία της φύσης καθώς τούτη πλουσιοπάροχα δωρίζει τα αγαθά της στους ανθρώπους που ζούνε εκεί. Η αγνότητα του βιβλίου έχει σαν μοναδικό στόχο να φέρει στην ψυχή του αναγνώστη, κυρίως του μικρού, τις εικόνες και τους ήχους της φύσης που εσωκλείονται μέσα στις σελίδες του. Τα τόσο ψηλά σε επιβλητικότητα και ομορφιά βουνά μαζί με τα υπόλοιπα έμψυχα στοιχεία που τα βρίσκονται εκεί θα φανερωθούν στον ο αναγνώστης μόλις εκείνος θελήσει να μετέχει στην καλοκαιρινή περιπέτεια των μικρών ηρώων μας.
Βαχαβιώλος Γιώργος- Φιλόλογος
www.notiamatia.gr
Η γνωστή, σε γενικές γραμμές, ιστορία αναφέρεται στην απόφαση 26 παιδιών να περάσουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές στα βουνά της Ευρυτανίας, με την συγκατάθεση των γονιών τους, και στις περιπέτειές τους εκεί. Η πληθώρα εικόνων και η απλή δημοτική γραφή του συγγραφέα προκαλούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη και του δίνουν εξ΄αρχής μια διάθεση να αποτελέσει ήρωα της ιστορίας θέτοντας τον εαυτό του νοερά ως ένα ακόμα μέλος της παιδικής αυτής ομάδας. Μέσα στην αγκαλιά της φύσης οι μικροί ήρωες μαθαίνουν να ζουν αρμονικά και να συνεργάζονται για το όφελος της μικρής τους κοινότητας ενώ η επαφή τους με ανθρώπους του βουνού δείχνει άλλοτε με εύθυμη και άλλοτε με σκεπτική διάθεση την δυσκολία της ορεινής επιβίωσης ταυτόχρονα δε και την ομορφιά αυτής. Οι Βλάχοι κτηνοτρόφοι από την μια, οι ξυλοκόποι, οι δασοφύλακες και οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών από την άλλη παίζουν καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας καθώς γίνονται οι "δάσκαλοι" των παιδιών σε θέματα σχετικά με την διαβίωση στο βουνό, αφού μέσα από την συχνή επαφή μαζί τους μαθαίνουν την αξία της φύσης και την ανάγκη προστασίας της. Παράλληλα η παρουσία τους στις εκδηλώσεις κοινωνικού βίου της νομαδικής ζωής των Βλάχων δίνει την αφορμή στον αναγνώστη να μάθει κάποια στοιχεία σχετικά με τον τρόπο ζωής των, αλλά και τα ήθη και έθιμα αυτών. Από την πλευρά τους τα παιδιά δείχνουν την χρηστικότητά τους καθώς, βοηθούν με την χειρονακτική εργασία τους στην διατήρηση και στην διάνοιξη μονοπατιών και αναλαμβάνουν το ρόλο του δασοφύλακα όποτε υπάρχουν παράνομοι υλοτόμοι. Αυτό που εμμέσως επικροτεί ο συγγραφέας είναι η πρωτοβουλία όλων σχεδόν των παιδιών να γίνουν οι δάσκαλοι του Λάμπρου, ενός μικρού τσελιγκόπουλου του οποίου η λαχτάρα να μάθει ανάγνωση και γραφή το οδηγούν στο τέλος της ιστορίας να πάρει μια απόφαση, που με την συγκατάθεση του παππού του, γέρο-Θανάση, θα αλλάξει την ζωή του.
Εκείνο όμως που πρέπει άμεσα να αντιληφθεί ο αναγνώστης είναι πως ο καταμερισμός ρόλων και αρμοδιοτήτων γίνεται ευθύς αναγκαίος για τα παιδιά γεγονός που οδηγεί στην γέννηση και την καλλιέργεια της συνεργασίας, του ομαδικού πνεύματος, του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης. Η αγάπη για την φύση αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της ιστορίας μιας και όλες οι εικόνες του έργου προκαλούν μια γοητεία για κάθε στοιχείο χωριστά. Βουνά, λόγγοι, χαράδρες, ποτάμια, μικρές λίμνες, δέντρα και θάμνοι συνθέτουν ένα σκηνικό που μαγεύει ήρωες και αναγνώστη κάνοντας την αναχώρηση από τον χώρο αδύνατη και συναισθηματικά φορτισμένη. Από τη αρχή ως το τέλος του το έργο διαπνέεται από την θέληση του Παπαντωνίου να εμφυσήσει στους μικρούς κυρίως, αναγνώστες την αξία ύπαρξης των παραπάνω κοινωνικών και ατομικών ιδεωδών με τα οποία πρέπει να γαλουχείται ένα παιδί αλλά ταυτοχρόνως και την αξία της μόρφωσης. Από την μια έχουμε την παρουσία θρύλων και δεισυδαιμονίων, στοιχείων που είναι ριζωμένα στην συνείδηση των απλών ανθρώπων που ζούνε στα ορεινά χωριά της Ρούμελης και δίνουν στα ανεξήγητα γι αυτούς πράγματα μια μεταφυσική διάσταση. Από την άλλη έχουμε την εξήγηση των "φαινομένων" αυτών μέσα από τις περιπέτειες των παιδιών που ο ίδιος ο συγγραφέας αποκαλύπτει με απλό τρόπο προκειμένου να δείξει πως τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο αντιμετωπίζουν κάθε περιστατικό με λογική και χωρίς προλήψεις.
Τίθεται λοιπόν στην ευχέρεια του κάθε αναγνώστη να έρθει σε επαφή με ένα έργο το οποίο θέλγει αλλά και υμνεί την αξία της φύσης καθώς τούτη πλουσιοπάροχα δωρίζει τα αγαθά της στους ανθρώπους που ζούνε εκεί. Η αγνότητα του βιβλίου έχει σαν μοναδικό στόχο να φέρει στην ψυχή του αναγνώστη, κυρίως του μικρού, τις εικόνες και τους ήχους της φύσης που εσωκλείονται μέσα στις σελίδες του. Τα τόσο ψηλά σε επιβλητικότητα και ομορφιά βουνά μαζί με τα υπόλοιπα έμψυχα στοιχεία που τα βρίσκονται εκεί θα φανερωθούν στον ο αναγνώστης μόλις εκείνος θελήσει να μετέχει στην καλοκαιρινή περιπέτεια των μικρών ηρώων μας.
Βαχαβιώλος Γιώργος- Φιλόλογος
www.notiamatia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου